पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहको स्वागतमा भारतीय योगी आदित्यनाथको तस्वीर किन देखाइयो?
नेपालका पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहको स्वागतका क्रममा भारतीय उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथको तस्वीर देखिनु एउटा रोचक र बहस योग्य विषय बनेको छ। यो घटना केवल संयोग थियो वा यसको पछाडि कुनै संकेतपूर्ण सन्देश थियो? यसबारे विश्लेषण गर्न आवश्यक छ।
घटनाको पृष्ठभूमि
पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाह नेपालका राजसंस्था पुनःस्थापनाका समर्थकहरूमाझ लोकप्रिय नाम हुन्। राजतन्त्रको पुनर्बहाली चाहने समूहहरूले बेला-बेलामा उनका समर्थनमा र्याली, सभाहरू आयोजना गर्ने गरेका छन्।
हालै काठमाडौँमा उनको स्वागतका क्रममा कतिपय स्थानहरूमा भारतीय योगी आदित्यनाथको तस्वीर देखियो, जसले धेरैलाई चकित बनायो। किनभने नेपालमा राजा समर्थकहरूले नेपाली पहिचानलाई प्राथमिकता दिने दाबी गर्छन्, तर त्यहीँ भारतीय धार्मिक नेताको तस्वीर देखिनु एक प्रकारको विरोधाभास हो।
योगी आदित्यनाथ र ज्ञानेन्द्र शाहबीचको सम्बन्ध
योगी आदित्यनाथ भारतीय राजनीतिमा हिन्दुत्ववादी धारका प्रतिनिधि नेता हुन्। उनी भारतीय जनता पार्टी (भाजपा)का प्रभावशाली व्यक्ति हुन्, जसले हिन्दू राष्ट्रको अवधारणालाई प्रोत्साहन गर्छन्।
ज्ञानेन्द्र शाह प्रत्यक्ष रूपमा हिन्दू राष्ट्रको पक्षमा खुलेर नबोले पनि उनी राजा रहँदा नेपाल हिन्दू राष्ट्र थियो। २००८ पछि नेपाल धर्मनिरपेक्ष राष्ट्र बनेपछि, धेरै राजसंस्था समर्थकहरूले नेपाललाई पुनः हिन्दू राष्ट्र बनाउने माग उठाउँदै आएका छन्। यस सन्दर्भमा, ज्ञानेन्द्र शाह र योगी आदित्यनाथको वैचारिक झुकाव मिल्दोजुल्दो देखिन्छ।
योगी आदित्यनाथले नेपाल र भारतबीचको सांस्कृतिक सम्बन्धलाई जोड दिएर बेलाबेला अभिव्यक्ति दिने गरेका छन्। उनको नेतृत्वमा गोरखनाथ मन्दिर संस्था नेपालसँग गहिरो सम्बन्ध राख्छ, जसले नेपालमा हिन्दू राष्ट्र पुनःस्थापनाका आवाजलाई सशक्त बनाउन सक्ने देखिन्छ।
तस्वीरको उपस्थितिको सम्भावित कारणहरू
- हिन्दू राष्ट्र पुनःस्थापनाको सन्देश
– राजसंस्था समर्थकहरूले नेपाललाई पुनः हिन्दू राष्ट्र बनाउने उद्देश्य राख्न सक्छन्।
– योगी आदित्यनाथ हिन्दू राष्ट्रवादी नेता भएकाले, उनको तस्वीर देखाएर सोही विचारलाई प्रवर्द्धन गर्ने प्रयास हुन सक्छ।
- नेपाल–भारत सम्बन्धको सन्देश
– ज्ञानेन्द्र शाह भारतसँग सुमधुर सम्बन्ध राख्ने राजा मानिन्छन्।
– योगी आदित्यनाथ भारतीय सत्तारूढ पार्टीका प्रभावशाली नेता भएकाले, उनको तस्वीर देखाएर नेपाल–भारत सम्बन्धलाई सकारात्मक रूपमा चित्रण गर्ने सोच हुन सक्छ। - समर्थकहरूको मिल्दो विचारधारा
– राजसंस्था समर्थक समूहहरूमा कतिपय हिन्दू राष्ट्र समर्थकहरू छन्।
– योगी आदित्यनाथ हिन्दुत्वका प्रखर वक्ता भएकाले, उनका समर्थकहरू नेपालमा पनि हुन सक्छन्, जसले स्वतः उनको तस्वीर प्रदर्शन गरेका हुन सक्छन्। - संयोग वा भूल
– कतिपयले यसलाई केवल संयोग भन्न सक्छन्।
– कुनै समर्थक समूहले बिना गहिरो विचार तस्वीर राखेको हुन सक्छ।
पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहको स्वागतका क्रममा योगी आदित्यनाथको तस्वीर देखिनु सामान्य घटना मात्र नभई एक प्रकारको संकेत हुन सक्छ। यसले नेपालमा राजसंस्था पुनःस्थापनाका पक्षधरहरू र हिन्दू राष्ट्र पुनःस्थापनाका अभियन्ताहरूबीचको अन्तर्सम्बन्ध देखाउँछ।
तर, नेपालमा राजसंस्था पुनःस्थापनाको सम्भावना के छ? यो प्रश्नलाई नेपाली जनताले मात्र जवाफ दिन सक्छन्। योगी आदित्यनाथको तस्वीर राखिएको देखिए पनि, नेपालको राजनीतिक भविष्य नेपाली जनताको निर्णयमा निर्भर रहनेछ।