यदि हामी कहिल्यै उत्तानो सुत्दैनौं भने के हुन्छ?

निद्रा मानिसको शारीरिक तथा मानसिक स्वास्थ्यका लागि अत्यावश्यक प्रक्रिया हो। निन्द्रलाई धेरै हदसम्म हाम्रो सुत्ने तरिकाले असर पुर्‍याइरहेको हुन्छ । हामी विभिन्न आसनमा सुत्छौं—कहिले छाती तर्फ फर्केर, कहिले कोल्टो (side) परेर त कहिले उत्तानो (supine) अर्थात् ढाड तर्फ फर्केर। यद्यपि, यदि हामी कहिल्यै उत्तानो सुत्दैनौं भने हाम्रो स्वास्थ्यमा के-कस्ता असर पर्न सक्छन्? यस लेखमा यसै विषयमा विवेचना गरिनेछ।

१. मेरुदण्ड र पोस्चरमा असर

उत्तानो सुत्दा मेरुदण्ड (spine)को प्राकृतिक स्थिति ठीक रहन्छ, जसले गर्दा ढाडमा दबाब कम हुन्छ। यदि कोही कहिल्यै उत्तानो नसुत्ने हो भने, उसको मेरुदण्डमा असन्तुलन देखा पर्न सक्छ, जसले दीर्घकालीन रुपमा ढाड दुख्ने समस्या निम्त्याउन सक्छ। विशेष गरी, सधैं छाती वा पेट तर्फ फर्केर सुत्दा गर्दन र ढाडमा अनावश्यक तनाव उत्पन्न हुन सक्छ।

२. सासप्रश्वास प्रणालीमा असर

उत्तानो सुत्दा फोक्सोमा हावा स्वतन्त्र रूपमा प्रवाहित हुन सक्छ। तर, कोल्टो वा उल्टो (प्रोन) सुत्दा सासप्रश्वास प्रणालीमा केही दबाब पर्न सक्छ। केही व्यक्तिहरूमा, विशेष गरी दमका बिरामीहरूमा, उत्तानो नसुत्दा सास फेर्न गाह्रो हुन सक्छ।

३. मुटुको स्वास्थ्यमा प्रभाव

अनुसन्धानहरूले देखाएको छ कि उत्तानो सुत्दा शरीरमा रगतको प्रवाह राम्रो हुन्छ। यदि कोही सधैं छाती तर्फ फर्केर वा कोल्टो परेर सुत्ने हो भने उसको मुटुको कार्यसम्पादनमा असर पर्न सक्छ। विशेषगरी, उच्च रक्तचाप भएका व्यक्तिहरूका लागि उत्तानो नसुत्नु स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्छ।

४. छालासम्बन्धी समस्या

यदि व्यक्तिले सधैं छाती वा कोल्टो सुत्ने हो भने, अनुहारको छालामा अतिरिक्त घर्षण हुन सक्छ। यसको कारणले गर्दा अनुहारमा चाउरी, डण्डिफोर (acne), वा छालाको रंग परिवर्तन हुने सम्भावना रहन्छ। उत्तानो सुत्दा अनुहारमा यस्तो घर्षण कम हुने हुँदा छालाको स्वास्थ्य राम्रो रहन्छ।

५. गर्भवती महिलाका लागि समस्या

गर्भावस्थाको क्रममा चिकित्सकहरूले गर्भवती महिलाहरूलाई लामो समयसम्म एकै प्रकारको सुत्ने अवस्थाबाट जोगिन सल्लाह दिन्छन्। उत्तानो सुत्दा रक्तसञ्चार राम्रो हुने भएकाले गर्भवती महिलाहरूलाई कहिलेकाहीँ यस्तो आसनमा सुत्न सुझाव दिइन्छ। यदि उनीहरू कहिल्यै उत्तानो नसुत्ने हो भने शिशुमा पर्याप्त अक्सिजन प्रवाह हुन नसक्ने सम्भावना रहन्छ।

सुत्ने आसनले हाम्रो स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्छ। उत्तानो सुत्न छोड्दा ढाड दुखाइ, सास फेर्न गाह्रो हुने, मुटु सम्बन्धी समस्या, छालाका समस्या, तथा गर्भवती महिलाहरूका लागि जटिलता आउन सक्छ। त्यसैले, स्वस्थकर निद्राका लागि विभिन्न सुत्ने अवस्थाहरू परिवर्तन गर्दै सुत्नु उत्तम हुन्छ।

हामीले कहिल्यै उत्तानो सुत्दैनौं भने, हाम्रो शरीरको दीर्घकालीन स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पर्ने सम्भावना उच्च रहन्छ। त्यसैले, विभिन्न सुत्ने आसनको समायोजन गर्नुपर्छ ताकि हाम्रो स्वास्थ्यलाई सन्तुलित राख्न सकियोस्।